وقتی تابستان می‌آید و خورشید یک لحظه هم از تابیدن نمی‌ماند، خنک کردن خانه کار واقعا سختی می‌شود حتی اگر قرار باشد این کار با یک کولر آبی قوی یا پنکه‌ای همیشه روشن انجام شود. در اوج روزهای گرم تابستان آن هم در حوالی ظهر گرما به بیشترین حد می‌رسد و در برخی ساختمان‌هافضایی شبیه به سونای خشک ایجاد می‌شود.

البته استفاده از کولرهای گازی یا سیستم‌های تهویه مطبوع کمی از این مشکل می‌کاهد، اما هزینه‌های نصب و هزینه‌های برق مصرفی آن به حدی است که خیلی از خانواده‌ها را از خرید آنها منصرف می‌کند. کسانی هم هستند که می‌دانند در سیستم‌های تهویه هوا ترکیباتی به کار می‌رود که سبب نازک شدن لایه ازن می‌شود و به خاطر حفظ محیط زیست هم که شده از این کار دست می‌کشند.

اما اگر دلتان برای کره زمین می‌سوزد یا پول کافی برای خرید خنک‌کننده‌های قوی ندارید، مطمئن باشید راهکارهای دیگری هم برای خنک نگه داشتن خانه وجود دارد؛ راهکارهایی طبیعی و ساده که هم خانه را خنک می‌کند و هم هزینه‌های برق مصرفی را بالا نمی‌برد.

پس ابتدا راه‌های طبیعی را امتحان کنید؛ راه‌هایی که بدون استفاده از هیچ وسیله برقی، سرما را به خانه‌تان هدیه می‌دهد. یکی از بهترین این روش‌ها پیشگیری از جذب و دفع گرمایی است که به ساختمان می‌تابد. گرما از چند راه وارد خانه می‌شود که مهم‌ترین آن گرمای ناشی از تابش خورشید است که از پنجره‌ها و سقف وارد می‌شود.

راه دیگر، وسایل گرمایی داخل خانه است؛ وسایلی مانند اجاق گاز، آبگرمکن و فرهای برقی. برای کاهش این نوع گرما در خانه بهتر است بخصوص در ساعت‌های گرم روز کمتر اجاق گاز را روشن نگه دارید و از غذاهایی که به پخت و پز نیاز ندارند، استفاده کنید. درزها و سوراخ‌های دیوار هم یکی دیگر از راه‌های ورود گرما به خانه است که برای پیشگیری از تلنبار شدن گرما باید آنها را پوشاند.

این راه‌ها را در هر زمان و در هر نوع ساختمانی می‌شود امتحان کرد و راه‌هایی هم وجود دارند که اگر چه بسیار کارسازند، ولی بهتر است هنگام ساخت ساختمان و پیش از استقرار افراد درآن انجام شود. یکی از این راه‌ها استفاده از رنگ مناسب در نمای ساختمان‌هاست، کاری که از جذب بیش از حد اشعه خورشید جلوگیری می‌کند.

گفته می‌شود ساختمان‌هایی که پوشش بیرونی آنها تیره است، حدود 70 تا 90 درصد انرژی خورشیدی تابیده شده به سطح‌شان را جذب می‌کنند و در مقابل، ساختمان‌هایی با رنگ روشن، گرما را انعکاس می‌دهند و آن را دفع می‌کنند.

حدود یک‌سوم از گرما نیز از راه پشت بام وارد خانه می‌شود در حالی که بازتاباندن و انعکاس دادن نور تابیده شده به پشت بام هم کار آسانی نیست. بیشتر آسفالت‌ها و پوشش‌های پشت بام رنگ تیره دارند حتی پوشش‌های سفید رنگ فایبرگلاس هم 70 درصد پرتوهای تابیده شده خورشید را جذب می‌کنند.

این یعنی این‌که دفع گرما از پشت بام کار سختی است، اما با وجود این می‌شود کارهایی انجام داد. برای انعکاس نور تابیده شده به پشت بام می‌توان از پوشش‌هایی که برای سقف خانه‌های پیش ساخته استفاده می‌شود، کف‌پوش‌های سفید رنگ یا ورقه‌های فلزی استفاده کرد. آسفالت‌هایی حاوی فایبرگلاس و آلومینیوم هم وجود دارد که البته به علت کدر و تیره رنگ بودن، پرتو‌ها را کمتر انعکاس می‌دهد.

البته شاید این راه‌ها کمی هزینه‌بر و وقت‌گیر باشند و لازم باشد تا یکبار دیگر به دست‌های مبتکر خانم خانه چشم دوخت. قدیم‌ها جلوی پنجره‌ بیشتر خانه‌ها حصیر بود، چون مردم فهمیده بودند که یکی از راه‌های ورود گرما به خانه، پنجره‌هاست. این کار دیگر در حال فراموشی است، اما به آن معنی نیست که کارایی‌اش را از دست داده است.

گفته می‌شود 40 درصد از گرمای ناخواسته از راه پنجره‌ها وارد خانه می‌شود. استفاده از پوشش‌های بازتاب دهنده نور یکی از راه‌های دفع این گرماست. استفاده از این نوع پوشش روی پنجره علاوه بر خنک نگه داشتن خانه، از تابش مستقیم نور خورشید به وسایل خانه و کم رنگ شدن مبلمان، پرده‌ها و فرش هم جلوگیری می‌کند.

در بازار هم انواع متعددی از این پوشش‌ها با درجه‌های گوناگونی از تیرگی وجود دارد که با توجه به نوع آب و هوای منطقه باید نوع مناسب را انتخاب کرد. اما دقت داشته باشید اگر از پوشش‌های ثابت استفاده می‌کنید، بهتر است پنجره‌های جنوبی را با این پوشش نپوشانید تا در زمستان بتوانید از گرمای نور خورشید استفاده کنید.

اگر کسی که خانه را ساخته به فکر عایق‌بندی ساختمان نبوده و به این موضوع اهمیت نداده که عایق‌کاری، خانه را از سرما و گرما در امان نگه می‌دارد، ناامید نشوید چون گیاهانی که در دسترس ما هستند بهترین عایق‌های طبیعی به شمار می‌روند.

گیاه یک عایق طبیعی است که علاوه بر کم کردن میزان تابش نور خورشید، به طور طبیعی هوا را تصفیه می‌کند و منظره زیبایی ایجاد می‌کند. برای این کاربه طور معمول از گیاهان خودرو و محلی که به رسیدگی و توجه کمتری نیاز دارند، استفاده می‌شود. گیاهان علاوه بر جلوگیری از تابش نور خورشید، خنکی مطبوعی نیز ایجاد می‌کنند و می‌توانند دمای اطرافشان را تا 5 درجه سانتی‌گراد کاهش دهند.

حالا اگر گیاهان را در خانه‌تان قرار دادید و پارچه‌های پشت پنجره‌ای را هم نصب کردید، اما هنوز خانه به حد دلخواهتان خنک نشده روش نصب سایبان را هم تجربه کنید.

سایبان‌ها با جذب یا بازتاب نور خورشید از ورود آن به خانه به میزان قابل توجهی جلوگیری می‌کنند. نصب سایبان در هر دو سطح خارجی و داخلی پنجره مفید است، اما سایبان‌های خارجی به علت این که گرما را پیش از برخورد با پنجره دفع می‌کنند، مناسب‌تر و موثرترند. هنگام نصب سایبان باید با توجه به شرایط آب و هوایی و تعداد دفعات باز کردن پنجره نوع مناسب را انتخاب کرد. نصب سایبان مناسب، دمای داخل خانه را تا 11 درجه سانتی‌گراد کاهش می‌دهد و جذب گرما را در پنجره‌های جنوبی تا 65درصد و در پنجره‌های شرقی تا 77 درصد کاهش می‌دهد. به یاد داشته باشید سایبان‌های براق و رنگ روشن بیشتر گرما را دفع می‌کنند. به این نکته هم توجه کنید که بهتر است سایبان با پنجره، زاویه 45 درجه داشته باشد و طول آن نیمی از ارتفاع آن را بپوشاند.

منبع : بیتوته